CẤU TRÚC NGỮ PHÁP N3 Ep 2

1.「~と、~た」→Ngoài ý muốn, dự định

@Trước đây ta đã học cấu trúc:「Vると、~ます」→Cứ hễ…thì…/Cứ hễ…là lại…→Diễn đạt về những điều kiện hiển nhiên, quy luật hoạt động, vận hành

Ví dụ: このボタンを押すと、氷が出します。

→Hễ nhấn cái nút này đá sẽ rơi ra

@Nay ta học cấu trúc「~と、~た」→Định làm gì đó, nghĩ rằng việc gì đó sẽ xảy ra nhưng sự thật xảy ra ngoài ý muốn, ngoài dự liệu, không như mình mong đợi.

CTC:

Vると、Vた。

Ví dụ:

弟は昼ごはんを食べると、片付けもせずに出かけてしまった。

→Em trai tôi ăn trưa xong chẳng dọn dẹp gì đã tót ra ngoài rồi.

Đáng lẽ phải dọn dẹp, hay bình thường vẫn dọn dẹp thì hôm nay cũng sẽ vậy(trong suy nghĩ của người nói), tuy nhiên trường hợp trong câu lại nảy sinh tình huống ngoài dự liệu đó: Tót ra ngoài mà không dọn dẹp gây cảm giác bất ngờ, khó chịu cho người nói.Nhớ rằng vế sau chia thì quá khứ

私が「ごめん」と言うと、友達は「謝るのは僕の方だ」と言った。

→Tôi nói xin lỗi nhé, vậy mà bạn lại đáp:đúng ra là lỗi của mình.

Người nói đinh ninh bạn mình sẽ đáp trả lại lời xin lỗi của mình bằng một cách khác nào đó, tuy nhiên trường hợp trong câu lại nảy sinh tình huống ngoài dự liệu đó:Người bạn nhận lỗi về phía mình gây cảm giác ngạc nhiên, bất ngờ cho người nói. Nhớ rằng vế sau chia thì quá khứ.

姉は家に帰ると誰にも何も言わずに自分の部屋に入ってしまった。

→Chị tôi về đến nhà, chẳng nói với ai câu nào mà đi thẳng vào phòng riêng

Bình thường khi về nhà người chị không có những biểu hiện hành động này. Biểu hiện hờn dỗi này(không nói với ai câu nào mà đi thẳng vào phòng riêng) xảy ra bất thường, ngoài dự liệu của người nói gây cảm giác ngạc nhiên, khó chịu hay lo âu nơi người nói. Nhớ rằng vế sau chia ở thì quá khứ

•Vì sao vế sau phải chia quá khứ? Vì hành động, sự việc đã xảy ra mới có thể nhận định nó giống hay không giống với suy nghĩ, dự liệu, ý định có sẵn trước đó.

2. 「~ことにする̸~ことにした」→Quyết định làm gì/không làm gì→Câu kể, tường thuật về những quyết định

CTC:

Vじしょ̸Vない＋ことにする̸ことにした

Thể nguyên dạng dùng cho những quyết định bật ra trong lúc nói

Thể quá khứ dùng cho những quyết định đã được quyết định từ trước đó.

Ví dụ:

明日からは朝ごはんの前に少し本を読むことにします。

→Từ mai tôi quyết định sẽ đọc sách một chút trước bữa sáng.

Quyết định trong lúc nói, mang tính chất bộc phát, tạm thời vì có thể mai đọc mà mốt không đọc.

漢字が覚えられないので、もっと練習することにしました。

→Vì không nhớ được Kanji nên tôi đã quyết định rèn luyện thêm.

Quyết định từ trước đó. Nhưng cũng chỉ mang tính tạm thời chưa chắc đã duy trì mà chỉ ứng với tình huống cụ thể là không thể nhớ được Kanji

勉強の時間を作るために、コンピューターゲームを長くないことにします

→Để có nhiều thời gian học hơn tôi quyết định không kéo dài thời gian chơi game máy tính(không chơi game thêm nhiều nữa)

Quyết định trong lúc nói, mang tính chất tạm thời, bộc phát vì nay thế mai chưa chắc thế.

3.「~ことにしている̸ことにしていた」→Diễn đạt sự cố gắng, dụng tâm thiết lập, duy trì một quyết định để thiết lập thói quen。（Một quyết định có sử dụng tâm sức để duy trì thành thói quen）

CTC:

Vる̸Vない＋ことにしている̸ことにしていた

Thể nguyên dạng dùng cho những quyết định bật, thói quen trong hiện tại.

Thể quá khứ dùng cho những quyết định、thói quen trong quá khứ

Ví dụ:

体のために、甘いものは食べないことにしています.

→Để khỏe mạnh tôi cố gắng không ăn đồ ngọt

Quyết định không ăn đồ ngọt và cố gắng duy trì trong thời gian dài thành thói quen

学生時代には、毎日二時間ぐらい図書館で勉強することにしていいた。

→Thời còn đi học tôi cố gắng học ở thư viện mội ngày hai tiếng.

Quyết định học ở thư viện mỗi ngày hai tiếng và cố gắng duy trì trong thời gian dài thành thói quen.Tuy nhiên thói quen này đã diễn ra trong quá khứ.